سلطان محمدی: هیچ کدام از سریال‌های امسال رمضانی نبودند

یک منتقد تلویزیونی معتقد است که قصه سریال از یادها رفته» کاملا امروزی است که در بستر گذشته به تصویر کشیده شده است.

حسین سلطان محمدی» منتقد تلویزیون و سینما در گفت‌وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری فارس، در نقد سریال‌های ماه رمضانی تلویزیون و با اشاره به سریال از یادها رفته» به کارگردانی بهرام بهرامیان گفت: اول اینکه سنخیت این سریال را با ماه رمضان متوجه نمی‌شوم و در کلیت عجیب است که هیچ کدام از سریال‌های امسال ماه رمضانی نیستند.

وی با اشاره به اهمیت نوع روایت و قصه‌گویی در سریال‌ها نیز گفت: برای مثال پایتخت ۵ را با اینکه مناسبت نوروز در آن نبود، می‌شد در کنار خانواده به راحتی نگاه کرد. نحوه بیانش طوری بود که می‌شد استنباط‌های خانوادگی و اخلاقی بسیاری از آن کرد. اما در کدامیک از این سریال‌های امسال ما چنین چیزی می‌بینیم؟

این منتقد ضمن بیان اینکه برای سریال رمضانی نباید رنج سنی در نظر گرفت، افزود: برایم عجیب است که در برخی قسمت‌های سریال از یادها رفته» هشدار ۱۲+ دیده می‌شود! و وقتی مخاطب ۱۰ قسمت سریال را دیده به او می‌گویند که چشم‌هایت را ببند که کاملا اشتباه است.

وی در تحلیل سایر شخصیت‌های این سریال نیز بیان داشت: در این سریال چند شخصیت اصلی به ما نشان دادند. شکوه السلطنه مستوفی خلاف دارد، دخترش فروغ خلاف دارد، برادرش محرم خلاف دارد، پسرش مهراد خلاف دارد و این جمع خانوادگی همه خلاف‌کارند. از اینها که بگذریم به افرادی می‌رسیم که مواد مخدر توزیع می‌کردند و پسر و پدری را کشتند. در ادامه به خسرو مهرگان با بازی حسین یاری می‌رسیم که انبار را می‌زند و می‌گوید مال مردم را به آنها می‌دهیم و بعد دستور می‌دهد که مهراد را بکشید و فردی او را نجات می‌دهد که خارجی است و او اتکا به فرد خارجی دارد، نه حکومت.حالا شما حساب کنید یک مجموعه‌ای صد در صد آشفته‌ دارید، لااقل در این داستان یک آدم معقول بگذارید که ما بدانیم قصه ختم به خیر می‌شود!

سلطان محمدی با اشاره به دیالوگی که در سکانسی بین مهربانو و دختری که نمی‌خواست کشف حجاب کند برقرار شد، نیز گفت: شخصیت‌های این سریال به خوبی پرورانده نشدند، مثل مهربانو که تکلیفش با خودش مشخص نیست و در همین سکانس به آن دختر می‌گوید این حجاب چیه که تو روی سرت گذاشتی و به همین خاطر اذیت می‌شی؟ از آن طرف ماموری که دختر را آزاد می‌کند می‌گوید من پول گرفتم تا شما را آزاد کنم.

این منتقد ادامه داد: دختری که از بیمارستان نجات پیدا کرد، پدرش در انتخاب شوهرش دقت کافی نداشته و از طرفی شوهرش دوست دارد تا او را به مجلس مهمانی بی حجاب ببرد. در ادامه این شخصیت‌ها فریده زن بابای مهربانو پروتزی در دهان دارد که بیشتر خنده‌دار است تا اینکه به روند قصه کمک کند و او هم چادر به سر دارد!

وی با اشاره به تنها نکته مثبت این سریال نیز گفت: تنها نکته مثبت این سریال پوشش مهربانو است و بهتر بود در شرایط فعلی جامعه که کشمکش‌هایی برای حجاب داشتن یا نداشتن است، پوشش ظاهری مهربانو را در جهت مثبت برداشت می‌کردیم.

این منتقد درباره عدم تطابق زمانی داستان این سریال با واقعیت تاریخی نیز بیان داشت: کارگردان مصاحبه کرده که داستان در سال ۱۳۱۹ می‌گذرد و دوران جنگ جهانی دوم که مردم ایران در فشار اقتصادی هستند. اما در از یادها رفته» هیچ خبری از جنگ نیست و شهر کاملا آرام است. نکته بعدی هم این است که در سال ۱۳۱۹ که رضا شاه روی کار است، چطور می‌شود که مستوفی الممالک قجری قدرت دارد؟

وی ادامه داد: اینکه اصرار بر این دارند که این سریال مثل شهرزاد یک کاراکتر حتما رومه‌نگار داشته باشد را اصلا متوجه نمی‌شوم. معتقدم تمام داستانی که نشان داده شده کاملا امروزی است منتهی آن را به دوره تاریخی و گذشته برده‌اند تا نقدی بر شهرزاد داشته باشند.

این منتقد ادامه داد: اگر تهیه کننده و کارگردان لااقل یک اثر تاریخی در کارنامه کاری خود داشتند، نکات ریزی که به آن دقت نشده بود را کمتر می‌دیدیم. حالا ماندم آن دسته از دوستان و منتقدانی که زمان پخش سریال در چشم باد» مدام به نکته‌های ریز و گاف‌های کارگردان ایراد می‌گرفتند، چرا الان ساکت ماندند؟

سلطان محمدی ضمن بیان اینکه در این سریال هیچ تغییر لوکیشنی نداریم، افزود: خانه اصلی را بارها در سریال‌های مختلفی دیدیم. کوچه‌ها همان کوچه‌های شهرزاد است، ساختمان مرکزی و زاویه دوربین همان است. تجارتخانه مهراد همان ساختمان رومه فرهاد در شهرزاد است. بدون تعارف باید گفت که این سریال آگاهانه در نقد شهرزاد نوشته و ساخته شده است. با این تفاوت که در آنجا روابط تعریف منظقی داشتند اما در اینجا نه.

این منتقد درباره شباهت بین کاراکترهای اصلی از یادها رفته» و فیلم داش‌آکل» نیز گفت: قهرمان اول فیلم داش‌آکل» حسین یاری است و هلیا امامی نقش مقابل او است و احساس می‌شود عوامل سازنده سریال از یادها رفته» این فیلم را دیدند و به این نتیجه رسیدند که این دو مکمل‌های خوبی برای هم هستند و بر همین اساس برای نقش‌های اصلی سریال خود انتخابشان کردند.

وی با اشاره به اینکه چرایی کشته شدن یکی از سه کاراکتر اصلی هنوز برای ما مبهم است، گفت: نمی‌دانم چرا شخصیت مهراد در قسمت ۱۰ سریال کشته شد! چراکه هیچ کارگردانی شخصیت اصلی‌اش را آنقدر زود از دور حذف نمی‌کند. از طرفی رضا یزدانی می‌خواهد همان رفتارها و نگاه‌های شهاب حسینی در شهرزاد را داشته باشد منتهی با زاویه دوربین‌های عجیب و غریب درنیامده است. در کل ارتباط بین شخصیت‌ها هیچ منطق و پایه‌ای ندارد. از طرفی داستان سر موضوع انحصار دخانیات بی‌تکلیف است و بعد اینکه نام سریال هیچ چیزی را برای ما تداعی نمی‌کند که متوجه سیر منطقی‌اش شویم. چه چیزی و چه کسی از یادها رفته‌اند؟ که با گذشته ۲۰ و اندی قسمت مخاطب هنوز چیزی در اینباره متوجه نشده است.

وی در نقد سریال برادرجان» به کارگردانی محمدرضا آهنج نیز گفت: کارگردانی این سریال قوی است و متن خوبی هم دارد و همین که سریالی ساختند که توانستند علی نصیریان را در آن جای دهند باید کلاهمان را به هوا بیندازیم.

این منتقد درباره نگارش فیلم‌نامه برادرجان» نیز گفت: قطعا نمی‌توان توانایی سعید نعمت اله را در نگارش داستان نادیده گرفت. اما نکته‌ای که در این سریال وجود دارد عدم تفاوت در گریم حسام منظور است که با بانوی عمارت هیچ فرقی ندارد.

وی با اشاره به حضور کلاه مخملی‌ها در سریال‌های امروزی نیز بیان داشت: درست است در سریال‌هایی مثل از یادها رفته می‌توان حضور کلاه مخملی‌ها را پذیرفت اما نمی‌دانم چه اصراری است که بعد از چهل سال در اغلب سریال‌های تلویزیونی حتی در گوشه تصویر ما یک کلاه مخملی ببینیم و آنها را به رخ بکشند. تعبیرم این است که سینمای ما آگاهانه به سمت احیای دوره گذشته و حمله به سینمای امروز و حمله به جمهوری اسلامی و چهل سال انقلاب اسلامی می‌رود.

تاریخ انتشار: 16 خرداد 1398 - ساعت: ۱۴:۵۲

https://www.farsnews.com/news/13980313001022/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DB%8C-%D9%87%DB%8C%DA%86-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF

حسین سلطان محمدی:

سرور مؤمنان با سریال‌های کنونی ممکن نیست/ طرح موضوعات دینی در قاب زندگی روزمره

گروه هنر ــ یک کارشناس رسانه گفت: مدیران فعلی سیما حزن و اندوه را برای رسیدن به معنویت مناسبت‎تر می‌دانند. این رویکرد هم باعث شده شادی و سرور ماه رمضان با سریال‌های موجود ممکن نباشد.

حسین سلطان محمدی، منتقد سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ درباره ویژگی برنامه‌های نمایشی سیما در ماه رمضان اظهار کرد: تا چند سال پیش همیشه در ایام ماه مبارک سریال‌های طنز یکی از بخش‌های اصلی تولیدات ماه رمضان بود. سریال‌هایی که عمدتاً مخاطب فراوانی داشت، اما چند سالی است که دیگر شاهد کار‌های طنز در این ایام نیستیم. درباره چرایی این اتفاق نظرات متعددی وجود دارد؛ اول نگاهی بدبینانه است که سیما خودخواسته در پی ترویج غم در این ماه است. برای همین سعی می‌کند کمتر برنامه‌های شاد را روی آنتن بفرستد.

وی افزود: با این دیدگاه هم‌عقیده نیستم، چون همان گونه که آن ا گفتم بدبینانه می‌دانم، اما باورم این است در میان مدیران سیما نقطه‌نظرات تغییر کرده است. منظورم این است که برداشتی که مدیران گذشته سیما به برنامه‌های مناسبتی داشتند با مسئولان فعلی متفاوت است. در گذشته برنامه‌های طنز اهرمی بود که در جشن قرآن، مردم را از دریچه‌ای دیگر به میهمانی ماه خدا می‌برد، ولی مدیران فعلی بر این باورند که معانی عمیق‌تر و متعالی‌تر برای این ایام نیاز است که آن‌ها را هم فقط در کار‌های جدی و درام می‌توان یافت.

وی در پاسخ به این مطلب که پخش سه سریال با یک رویکرد و ژانر در ماه رمضان کج‌سلیقگی است، گفت: این گفته تا حدی درست است، چون پخش سه سریال درام پشت سر هم بیننده را خسته می‌کند، اما به هر حال همان گونه که گفتم مسئولان سیما برای این ایام معنویت و عرفان را در حزن و اندوه دیده‌اند، البته در سریال‌های درام تلویزیون عموماً یک رویکرد شایع است. آن‌هم اینکه تمامی مشکلات و شادی‌ها در انتها جای خود را به امید و شادی می‌دهد، هر چند قابل باور بودن چنین تغییر بنیادی غیرقابل باور است.

سلطان‌محمدی متذکر شد: در میان سریال‌های ماه رمضان مجموعه‌های تکراری نیز داریم که از دیگر شبکه‌های سیما پخش می‌شود. جالب است که در میان این آثار تکراری سریال طنز نیز وجود دارد. برای مثال امسال پایتخت» و پنجری» روی آنتن رفته است. پس شاید اگر بخواهیم کلی نگاه کنیم، باید گفت تعادل تا حدی در بین سریال‌های تلویزیون وجود دارد، اما اگر محور بحث سه سریال اصلی و جدید سیما در ماه رمضان باشد، همان برداشتی که پیشتر درباره آن حرف زدیم، صادق است.

این کارشناس رسانه یادآور شد: معنویتی شبه‌‎عرفانی که می‌گوید باید در خود فرورفت و هیچ‌گونه واکنش اجتماعی نداشت نگرش فعلی مدیران سیماست، در صورتی که مؤمن در هنگام افطار باید همان گونه باشد که توصیه شده؛ یعنی با سرور و شادی افطار کند، اتفاقی که با کار‌های فعلی سیما ممکن نیست.

وی درباره سریال‌هایی امسال چنین اظهارنظر کرد: دو سریال اول را هنوز ندیده‌ام، اما یک سریال را تماشا کرده‌ام که اثری ناشیانه است که سعی کرده از شهرزاد» تقلید کند. کم‌توجهی در این سریال تا به اندازه‌ای ضعیف و خام است که در گویش شخصیت‌ها اشتباهات فاحشی را شاهدیم. این شکل کار به نظرم اتفاق بسیار بدی است که برخی مواقع سیما در دام آن، می‌افتد و می‌خواهد با تقلید از یک مجموعه موفق برای خود موفقیت کسب کند، اقدامی که بار‌ها آزمایش شده و راه رسیدن به آن هم همیشه منفی بوده است.

وی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: نمونه دیگر این اتفاق را در سریال‌های ماورایی تلویزیون می‌توان مشاهده کرد. چند سال پیش یک یا دو سریال موفق در قالب آثار ماورایی در ماه رمضان روی آنتن رفت که مورد توجه بسیاری قرار گرفت. همین امر باعث شد سال‌ها بعد هم شاهد کار‌های مشابه در این زمینه باشیم، بدون اینکه آثار جدید غنای مفهومی لازم را داشته باشند. در نتیجه چنین آثاری از تلویزیون کنار زده شد و دیگر شاهد چنین کار‌هایی نیستیم.

وی در پاسخ به این سؤال که چرا مردم عموماً از سریال‌هایی که در آن به موضوعات دینی در بستر زندگی روزمره توجه می‌شود روی خوش نشان می‌دهند، توضیح داد: بار‌ها گفته شده مستقیم‌گویی دیگر جواب‌گوی نیاز تماشاگر امروز نیست و مردم دیگر با کار‌هایی که به آن به صورت مستقیم توصیه می‌کند، ارتباط برقرار نمی‌کنند، اما وقتی مخاطبان مفاهیم مدنظرشان را در قالب یک اثر خانوادگی می‌بینند آن را می‌پذیرند و با آن همراه و همسو می‌شوند.

این منتقد رسانه گفت: امسال هم همین اتفاق رخ داده است. البته همان گونه که گفتم دو سریال اول را ندیده‌ام، اما آن طور که شنیده‌ام در سریال برادر جان» شاهد پرداختن به موضوع حق‌الناس» هستیم که به شدت جامعه امروز با آن درگیر است، اما چون این موضوع در قالب داستان خانوادگی رخ داده، تماشاگر با آن ارتباط برقرار می‌کند و این کار توانسته پرمخاطب‌ترین سریال کنونی سیما باشد.
سلطان محمدی در پایان این گفت‌وگو تأکید کرد: مایلم در خاتمه به برنامه‌های کودک سیما در این ماه اشاره‌ای کوتاه کنم. خوشبختانه برنامه‌سازی برای این سن بسیار متفکرانه‌تر از دهه‌های قبل شده است. در برنامه‌های فعلی تلاش می‌شود موضوعات دینی زبانی کودکانه داشته باشد، برخلاف گذشته که لحن برنامه‌ها شکلی ناصحانه داشت.

تاریخ انتشار: ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ساعت: ۰۹:۵۲

http://iqna.ir/fa/news/3812704/سرور-مؤمنان-با-سریال‌های-کنونی-ممکن-نیست-طرح-موضوعات-دینی-در-قاب-زندگی-روزمره

نمایه»/ سینما دربرابر ما!؛ به بهانه ماجرای اکران فیلم رحمان ۱۴۰۰»

سینماسینما، حسین سلطان محمدی

وقایع رخ داده درباره فیلم رحمان ۱۴۰۰» و حواشی آن، نشان داد که در سینمای امروز هستند کسانی که دربرابر ما – به مفهوم مجموعه باورهای حاکم بر جامعه فعلی – ایستاده اند. این موضوع، پیامد گسترش تدریجی نابهنجاری اخلاقی و بخصوص نابهنجاری کلامی در آثار عمدتا موسوم به کمدی سال های اخیر است که با باورهای فرهنگی جامعه ما، خواه با منشأ دینی تحلیل شود و خواه با منشأ دیگر، متفاوت است.

فیلم رحمان ۱۴۰۰»، اصلاحات می خورد و با محدودیت سنی ۱۲ سال اکران می شود و سیستم ناتوان نظارت بر عملکرد ساختار سینمای ایران، متوجه نمی شود که نسخی از فیلم بدون اصلاحات اعلام شده در حال اکران است و حتی این سیستم آنقدر فشل است که خودش این محدودیت سنی در سالن ها را جدی نمی گیرد و بچه ها نیز همراه والدین بی دقت، به تماشای این فیلم در سالن های سینمایی رفته اند. بعدا از طریق کسانی که از این اقدام توزیع کننده بسیار آشنای این فیلم خبر داشته اند، به طریقی لو می رود که اعتراض های در حال توسعه در اذهان مردم به این فیلم و نیز در بعضی مجاری مجازی، ناشی از این نمایش این نسخ است و در اینجاست که ناظران، به اجبار بیرونی و نه ایفای وظیفه اداری، فیلم را از اکران بر می دارند. اگرچه در زمان نگارش این متن – غروب ۲۸ فروردین – هنوز براساس مندرجات سایت سینما تیکت، در سه شهر بوشهر و لاهیجان و چالوس، اکران این فیلم، ادامه دارد. این خلاصه ساده ماجراست، اما داستان از جهاتی دیگر هم قابل بحث است. چون جمعی از سینماگران سخن سر داده اند که توقیف این فیلم غلط است یا متأسفیم یا فشار بر روی سینما زیاد است و سینما دیگر تحمل این نوع برخورد را ندارد و الخ. اما این دوستان آگاهانه سرنا را از سر گشادش می نوازند.

اصولا در این چهل سال، با هر روشی که بود، تلاش شد تا اندیشه در سینما به همراه سرگرمی توسعه یابد. تلاش شد با محمل قانونی یا با شعار آرمانی و اقدام قانونی منبعث از این آرمان، در سینما اعمال ت شود. تلاش شد به عنوان یک انسان، ابتدا به مغز او خوراک داده شود و سپس به قلب و عاطفه و احساس توجه شود. اما با مسامحه بیش از اندازه و با چشمپوشی از همین قانون های نه چندان محکم، آنچه به دست آمد، توجه رو به نزول از مغز و قلب و احساس انسانی به اسافل انسانی در آثار سینمایی است. یعنی به لذت گناه آلود» تمسک جسته شده است. قاب های بعضا مثالی این فیلم که در آثار دیگر هم همراه با کلمات نادرست، دیده شده، بیانگر این است که عده ای آگاهانه در حال به چالش کشیدن بنیان های فرهنگی جامعه هستند و مردم را به بهانه بشدت پوشالی نیاز به شادی» و مانند آن، به فروپاشی ذهنی کشانده اند. سینمایی که ادعا می شد به صورت یک مکتب اخلاقی یا مکتبی حاوی اندیشه و سخن، در چهل سال اخیر، در جهان مطرح است، اکنون باید دلنگرانش بود که وسوسه سود مادی آن را به عصر حجر فیلمفارسی برنگرداند.

طبیعی است که این رویه باید همه صاحبان اندیشه را به این محمل نزدیک کند که به جای نظارت ساکت، به اقدام جدی و فعال در مقابله با این نگرش در حال توسعه و رو به عادی نمایی برآیند. اینکه کسی به بهانه فیلم از توقیف درآمده اش بعد چند سال به توقیف این فیلم اعتراض کند، یا هنرمندی که قبلا در یکی از جشن های انجمن منتقدان می گفت ما در فیلم های مان به دنبال هشدار دادن هستیم و نه ایجاد فساد، معترض شود یا سومی که خود کم کم به بهانه تحلیل شرایط اجتماعی و نقد آن به حیطه این نوع فیلمها در حال قربت تدریجی است از عدم تحمل فشار به سینما بگوید (بماند که فشار از کدام سو و چه فشاری؟)، بخواهند اقدام قانونی را به چالش بکشند، کاری بسیار نابجاست.

چهل سال اندیشه فرهنگی در این سینما و وجود چهره های شاخصی در تداوم این نگرش فرهنگی به ما هشدار می دهد که نباید گذاشت سینما بیش از این به ورطه سرگرمی نازل سقوط کند. و شاید وقت آن است که از سازمان سینمایی بخواهیم هر آنچه از اختیارات قانونی در شوراهایی چون اکران یا صدور پروانه نمایش یا مانند آن را که به صنوف تفویض کرده است بازنگری کند و تا وقتی قانون بنیادین وزارت ارشاد و آیین نامه های آن که نظارت بر فعالیت های فرهنگی را از وظایف این وزارت خانه دانسته دچار تغییر بنیادین نشده، آن را بی کم و کاست اجرا کند؛ مگر آنکه حرکتی مبتنی بر اندیشه و سرگرمی سالم برای اصلاح این رویه آغاز شود و ما از این دغدغه که سینما در برابر ما به مفهوم عام جامعه و فرهنگ قرار گرفته، فاصله بگیریم.

تاریخ انتشار: ۱۳۹۸/۰۱/۲۹ - ساعت: ۱۱:۴۴

https://cinemacinema.ir/naghd/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D8%9B-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%A7%D8%AC/